Με αφορμή την επιτυχημένη εκδήλωση «μια άλλη οικονομία είναι εφικτή», στις 04/01 στα γραφεία των ΟΠ στον Πειραιά, παραθέτω μερικές σκέψεις .
Η εκδήλωση προφανώς πέτυχε γιατί οργανώθηκε καλά και από τους ΟΠ Πειραιά και από την Αττική Οικολογική Απάντηση και από τους Ηλιόσπορους και από το κεντρικό κόμμα. Όμως το επίκαιρο του θέματος ήταν ,που έφερε μεγαλύτερη από το συνηθισμένο προσέλευση και δημιούργησε το μεγάλο ενδιαφέρον.
Η οικονομία σήμερα βρίσκεται στο προσκήνιο λόγω της κρίσης της. Οι ΟΠ ως καινούργιο κόμμα έλκουν τον κόσμο, προκειμένου να ακούσει από αυτούς μια καινούργια πρόταση.
Το ενδιαφέρον πια δεν είναι θεωρητικό αλλά αγγίζει απτές και απολύτως κρίσιμες ανάγκες , που κινδυνεύουν να μην καλύπτονται εύκολα στο άμεσο μέλλον , όπως πχ η διατροφή και η στέγη. Σε μια κρίσιμη εποχή , οι κρίσιμες ανάγκες αναζητούν λύσεις τώρα, και οι ΟΠ οφείλουν να τις προσφέρουν.
Η προώθηση εφαρμογής στο ήδη υπάρχον σύστημα, εναλλακτικών μοντέλων οικονομίας με βάση την τοπικότητα, την ποιότητα στην παραγωγή, την κατά-νάλωση και τελικά την ζωή, που στηρίζεται σε «άλλες αξίες» , όπως η ισοτιμία στις οικονομικές σχέσεις , ή η αμεσοδημοκρατία στις αποφάσεις , είναι προώ-θηση αξιών από τις οποίες πηγάζει η πολιτική των ΟΠ αλλά και η δραστηριό-τητα των μη-καπιταλιστικών προτύπων, που παρουσιάστηκαν στον Πειραιά. Οι ΟΠ είναι το πολιτικό στήριγμα αυτών των προτύπων και μόνο συμφέρον έχουν όταν τα διαδίδουν.
Η κρίση είναι συστημική , είναι ίσως παροδική ή περιοδική , το σύστημα πάντα βρίσκεται σε κάποιο τύπο κρίσης; Τα ενδιαφέροντα αυτά ερωτήματα τέθηκαν , όμως πολύ σημαντική βρίσκω την απάντηση, που έδωσε η εισηγή-τρια Joana Conill : είπε απλά ότι προφανώς έχουν σημασία τα χαρακτηρι-στικά της κρίσης , όμως επίσης έχουν σημασία και τα αντανακλαστικά ,που πρέπει να έχουμε για να αντιμετωπίσουμε τα οικονομικά προβλήματα. Τι καλύτερο, σκέφτεται κανείς, από το δοκιμαζεις να «λύνεις» το πρόβλημα επί τόπου;
Παρουσιάστηκαν από την Joana Conill, μη-καπιταλιστικά μοντέλα οικονο-μίας,που πραγματοποιούνται από συλλογικότητες στην Καταλονία , εδώ και χρόνια. Μη-καπιταλιστικά μοντέλα , σημαίνει ουσιαστικά εφαρμογή οικονο-μικών σχέσεων ,που αν και κινούνται μέσα στο κυρίαρχο οικονομικό πλαίσιο, λειτουργούν, χρησιμοποιόντας διεξόδους,που υπάρχουν ακόμα και μπορούν να αλλάξουν , σε κάποιο βαθμό, τα αποτελέσματα της κυρίαρχης οικονομικής δαδικασίας , πχ συνεταιρισμοί, ανταλλακτικό εμπόριο κλπ.
Είναι αλήθεια ότι πολλά από αυτά τα πειράματα τέθηκαν σε λειτουργία πριν την παγκόσμια κρίση, την εποχή ,που ο καπιταλισμός ήταν «μαλακό-τερος». Η σκληρότητα ,που εμφανίζει σήμερα όμως ,καθιστά πιο επιτακτική την αναζήτηση τέτοιων διεξόδων . Για αυτό και αυτοί οι πειραματισμοί πρέπει να δοκιμαστούν. Κάποιοι ανέφεραν ότι αυτά αποτελούν ενέργειες ανθρώπων με ιδιαίτερες ευαισθησίες ή κάποιων με ιδεολογικές εμμονές. Οι προσπάθειες διεξόδου από ένα καταπιεστικό σύστημα γιατί πρέπει άραγε να χαρακτηρι-στούν εν είδει κατηγορίας; Αντίθετα μπορούν να γίνουν παράδειγμα για μίμηση ή έστω να μας δώσουν έμπνευση για εφαρμογές με τα δικά μας χαρακτηριστικά.
Μπορούν να υπάρξουν νησίδες άλλης λογικής στον καπιταλισμό; Ο ίδιος ο καπιταλισμός όμως, είχε τις νησίδες του ήδη σε μια εποχή, που κυριαρχούσε ένα άλλο σύστημα , η φεουδαρχία. Γιατί όχι και εμείς αντίστοιχα;Η συζήτηση είναι τελικά πολύ θεωρητική και καλό θα ήταν να μην σκορπάμε απογοήτευση στις προπάθειες για μια «άλλη» οικονομία.
Αντίθετα θα πρέπει να αναλύσουμε με περισσότερη λεπτομέρεια τα ζητήμα-τα ,που αντιμετωπιζουμε όταν αποφασίζουμε να θέσουμε σε εφαρμογή πρό-τυπα μιας διαφορετικής οικονομίας.
Η απόφαση μας αυτή έχει σαν στόχο την «αναχώρηση» μας από τον κατε-στημένο κόσμο ή αντίθετα θέλει να εξαπλωθεί «εισβάλλοντας» δυναμικά στην κοινωνία; Οι δύο περιπτώσεις είναι δύο διαφορετικά σχέδια. Δηλώνω ότι τάσ-σομαι με την δεύτερη περίπτωση γιατί η όσο γίνεται μεγαλύτερη διάδοση τέ-τοιων πρακτικών, αλλάζει περισσότερο προς το καλύτερο τον κόσμο. Δεν δη-λώνω ότι είμαι απογοητευμένος τόσο ,που να θέλω να ασχοληθώ μόνο με τον στενό μου κύκλο ,απλά για τον διασώσω.
Όσο πιο πρακτικές γίνονται οι ερωτήσεις τόσο πιο δύσκολα απαντιώνται, όμως δεν μπορούν παρά να τεθούν :
Θα υπάρχουν μισθοί για κάποιους ,που θα ασχολούνται με τα καθαρά πρα-κτικά ζητήματα της όλης διαδικασίας ή θα είναι όλα σε εθελοντική και ανταλ-λακτική βάση;
Αν υπάρξει για παράδειγμα -προκειμένου περί διακίνησης αγαθών-πλεόνα-σμα παραγωγής, που δεν καταναλώθηκε, με αυτό τι γίνεται, περνάει σε άλλα κανάλια διανομής για να μην χαθούν έσοδα ;
Θα πρέπει να υπάρχει κατάστημα λιανικής ή πρατήριο μελών ή τίποτα από όλα αυτά;
Ποια θα είναι τα κριτήρια ποιότητας όταν προσφέρονται υπηρεσίες; Οι υπη-ρεσίες πως θα κοστολογούνται , εμπλέκονται πολλές περιπτώσεις εδώ ,όπως
οι επιστημονικές υπηρεσίες, παραδείγματος χάριν. Στα τρόφιμα είναι πιο εύκολο ,απλά προωθείς τα βιολογικά και έχεις ξεμπερδέψει. Όμως και σ’αυτό το παράδειγμα υπάρχουν ερωτήματα, όπως το ότι υπάρουν παραγωγοί ,που αποδεδειγμένα καλλιεργούν βιολογικά αλλά δεν έχουν πιστοποίηση, αυτοί
λοιπόν είναι εκτός παιχνιδιού;
Ο κατάλογος των ερωτημάτων είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν ,που πα-ρατίθεται εδώ, ο οποίος συμπληρώθηκε και λίγο τυχαία, όμως νομίζω ότι έδωσα μια πρώτη γεύση προβλημάτων ,που πρέπει να επιλυθούν.
Σαν κύριο κανόνα νομίζω ότι πρέπει να έχουμε ότι οι στόχοι στην έναρξη του εγχειρήματος πρέπει να είναι καθαροί και σαφείς ακόμα και αν είναι γενικοί. Έτσι θα οριστούν και οι σχέσεις μεταξύ μας, που είναι και το σπουδαιότερο γιατί αλλοιώς οι διαφωνίες θα διαλύσουν το οποιοδήποτε εγχείρημα.
Είναι σίγουρο ότι με βάση τους στόχους, θα υπάρξουν διαφορετικές προσεγ-γίσεις , έτσι κάποιες θα επιτύχουν αλλά και κάποιες όχι. Πρέπει όμως να υ-πάρξουν διαφορετικές προσεγγίσεις, όχι μόνο για να καλυψουν διαφορετι-κούς στόχους αλλά και για να προσπαθήσουμε να επιλύσουμε το πρόβλημα με πολλούς τρόπους και έτσι περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας. Οι επιτυ-χημένοι τρόποι θα δείξουν σε όλους μας τον δρόμο.
Χαραλαμπάκης Γιάννης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου