Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011

Φυσικές καταστροφές και πυρηνικοί αντιδραστήρες: Η περίπτωση της Ιαπωνίας


Ο πρόσφατος φοβερός σε μέγεθος και ένταση σεισμός των 8,9 Ρίχτερ που συνέβη στην Ιαπωνία το πρωί της Παρασκευής, 11 Μαρτίου, και το τσουνάμι που έπληξε διάφορες περιοχές του πλανήτη, δείχνει με γλαφυρό τρόπο ότι τίποτα δεν μπορεί να προβλεφθεί και ότι μερικές φορές μια φυσική καταστροφή ξεπερνάει κάθε φαντασία και δυνατότητα κατανόησης του φαινομένου. Πραγματικά, αν αυτός ο σεισμός συνέβαινε σε κάποια άλλη χώρα που δεν είχε την τεχνογνωσία των Ιαπώνων ή που δεν είχε τελειοποιήσει στο μέτρο του δυνατού την αντισεισμική προστασία, τότε τα αποτελέσματα θα ήταν πραγματικά αδιανόητα και καταστροφικότερα από ποτέ.
Φυσικά και στην Ιαπωνία οι καταστροφές είναι πολλές και τα ανθρώπινα θύματα συνεχώς αυξάνονται. Οι υποδομές της χώρας αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα, ενώ ακόμα και περιοχές που στεγάζονται πυρηνικοί αντιδραστήρες ενδέχεται να αντιμετωπίζουν προβλήματα, που τις ώρες αυτές δεν είναι ακόμα απόλυτα γνωστά. Σύμφωνα με ειδησεογραφικές πληροφορίες, πυρκαγιά ξέσπασε στον πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό της Εταιρείας Ηλεκτρικής Ενέργειας του Τόκιο (Tokyo Electric Power Company – TEPCO) στην Οναγκάουα, στη βορειανατολική Ιαπωνία, αλλά οι αρχές της περιοχής όπου βρίσκεται το εργοστάσιο διέψευσαν προηγούμενες πληροφορίες που έκαναν λόγο για δυσλειτουργία του συστήματος ψύξης του πυρηνικού αντιδραστήρα. Να συμπληρώσουμε εδώ ότι στην Ιαπωνία είναι εγκατεστημένοι 55 πυρηνικοί αντιδραστήρες, συνολικής ισχύος 47.348 MW, που παράγουν το 28,9% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας (στοιχεία Ιανουαρίου 2011 από την World Nuclear Association).
Από την πλευρά του, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) ανακοίνωσε ότι τα τέσσερα ιαπωνικά ηλεκτροπαραγωγικά εργοστάσια που βρίσκονται πιο κοντά στο επίκεντρο του σεισμού  διέκοψαν με ασφάλεια τη λειτουργία τους και ότι αναμένει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ποιες χώρες και πυρηνικές εγκαταστάσεις ενδέχεται να βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω του τσουνάμι που προκάλεσε ο σεισμός.
Όλα τα προαναφερόμενα καταδεικνύουν για ακόμα μια φορά την επικινδυνότητα της χρήσης πυρηνικής ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρισμού – και επιπλέον την καθιστούν απαγορευτική τεχνολογία σε χώρες που είναι σεισμογενείς. Φυσικά, η πυρηνική βιομηχανία δεν αντιμετωπίζει μόνο το πρόβλημα με τη σεισμικότητα μιας περιοχής, αλλά και θέματα που αφορούν την ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων, τα πυρηνικά ατυχήματα (μεγάλης ή μικρής κλίμακας), τη διαχείριση και διάθεση των πυρηνικών αποβλήτων, τη μεταφορά ραδιενεργών υλικών, την παράνομη διακίνηση και εμπορία πυρηνικών και ραδιενεργών υλικών, την πιθανότητα πραγματοποίησης τρομοκρατικών ενεργειών σε πυρηνικές εγκαταστάσεις, καθώς και τη δυνατότητα απόκτησης πυρηνικών όπλων από χώρες και ιδιώτες.
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ένα παλαιότερο – αλλά αρκετά διδακτικό – περιστατικό, που αφορά σεισμό που έπληξε τις βορειοδυτικές ακτές της Ιαπωνίας τον Ιούλιο του 2007, ισχύος 6,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Ο σεισμός έπληξε τότε και την περιοχή του πυρηνικού σταθμού του Kashiwaki-Kariwa, του μεγαλύτερου πυρηνικού συγκροτήματος σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς εκεί λειτουργούν 7 πυρηνικοί αντιδραστήρες συνολικής ισχύος 8.000 MW. Τελικά, ο συγκεκριμένος σεισμός αποδείχθηκε εξαιρετικά καταστροφικός, καθώς προκάλεσε μετακίνηση του εδάφους 2,5 φορές περισσότερο από ό,τι είχε προβλεφθεί για την ανθεκτικότητα των αντιδραστήρων. Έτσι, ο σταθμός αυτός έμεινε κλειστός για διάστημα περίπου 2 ετών, αφού έπρεπε να ελεγχθούν διεξοδικά οι μονάδες πριν τεθούν εκ νέου σε λειτουργία.
Μιχάλης Προμπονάς
Δρ. Πυρηνικός Φυσικός – Περιβαλλοντολόγος
Τηλ. 2810 393265, mprobonas@nhmc.uoc.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου