Τετάρτη 15 Ιουνίου 2011

ΣΥΜΦΩΝΟ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΕΥΗΜΕΡΙΑ - Η Πράσινη Απάντηση στο «Σύμφωνο για το Ευρώ»

Τρίτη, 14 Ιούν. 2011, 08:37
Το «Σύμφωνο για Βιώσιμη Ευημερία» παρουσίασαν σήμερα στα ελληνικά οι Οικολόγοι Πράσινοι, στα πλαίσια της εκδήλωσής τους για την πράσινη πρόταση διεξόδου από την κρίση.
Στο Σύμφωνο για Βιώσιμη  Ευημερία, που αποτελεί κοινή πρόταση όλων των Πράσινων κομμάτων στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος, συνοψίζεται η πρόταση για μια Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση  στηριγμένη στις αξίες της αλληλεγγύης, της βιωσιμότητας και της δημοκρατίας.  Το Σύμφωνο αποτελεί την απάντηση των Πράσινων στο γνωστό Σύμφωνο για το Ευρώ και στη μονόπλευρη εστίασή του σε δημοσιονομική και μακροοικονομική σταθεροποίηση μέσω περικοπών στο κοινωνικό κράτος και περιορισμών στους μισθούς και τις συντάξεις.
Ασκώντας έντονη κριτική στις μέχρι τώρα αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Πράσινοι καταθέτουν ως κύριες προτάσεις:
  • Φορολογική Σύγκλιση, με Ευρωπαϊκό Φόρο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών και πανευρωπαϊκή κλιματική/ενεργειακή συνεισφορά, κοινή ενοποιημένη φορολογική βάση επιχειρήσεων με ελάχιστο καθαρό συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων, «συνθήκη φορολογικού αφοπλισμού» για κατάργηση των φορολογικών παραδείσων.
  • Ευρωπαϊκό προϋπολογισμό πολύ πιο φιλόδοξο, Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, με μόνιμο μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων και δυνατότητα έκδοσης ευρωομολόγων.
  • Ενσωμάτωση και κοινωνικών και περιβαλλοντικών δεικτών με οικονομική διάσταση, όπως οι εισοδηματικές ανισότητες, οι  εκπαιδευτικές δαπάνες, το οικολογικό αποτύπωμα ή η παραγωγικότητα των φυσικών πόρων.
  • Συνολικό σχέδιο δράσης με κύριους στόχους την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους όπου δε μπορεί να γίνει βιώσιμο, καθώς και την αναδιάρθρωση και απομόχλευση του τραπεζικού τομέα.
Όπως τονίζεται στην εισαγωγή του κειμένου: «Η κρίση αυτή απειλεί να επιταχύνει τη διάβρωση της κοινωνικής συνοχής και να οδηγήσει στην πολιτική αποσύνθεση της ηπείρου μας, περιθωριοποιώντας το ρόλο της Ευρώπης στον 21ο αιώνα. Από την άλλη πλευρά, αποτελεί όμως και μια ευκαιρία για όλους μας να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός, που θα επιτρέψει στην Ευρώπη να οικοδομήσει μια κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά βιώσιμη κοινωνία, βασισμένη σε μια συμμετοχική, πολυεθνική και πολυεπίπεδη δημοκρατία».
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο του Συμφώνου για Βιώσιμη Ευημερία

Ένα Σύμφωνο για Βιώσιμη Ευημερία
Η πράσινη εναλλακτική πρόταση για την ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση
Η κρίση στην Ευρωζώνη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε σταυροδρόμι.  Είμαστε αντιμέτωποι με τις συνέπειες του μοντέλου ανάπτυξης που στηριζόταν στο χρέος και την απορρύθμιση. Η κρίση αυτή απειλεί να επιταχύνει τη διάβρωση της κοινωνικής συνοχής και να οδηγήσει στην πολιτική αποσύνθεση της ηπείρου μας, περιθωριοποιώντας το ρόλο της Ευρώπης στον 21ο αιώνα.
Από την άλλη πλευρά, αποτελεί όμως και μια ευκαιρία για όλους μας να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός, που θα επιτρέψει στην Ευρώπη να οικοδομήσει μια κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά βιώσιμη κοινωνία, βασισμένη σε μια συμμετοχική, πολυεθνική και πολυεπίπεδη δημοκρατία.
It's the economy, stupid! (Είναι η οικονομία, ανόητε!) Πράγματι, βασικό στοιχείο της απάντησης μας στην κρίση πρέπει να είναι μια στιβαρή οικονομική διακυβέρνηση για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεκαεπτά χώρες μέλη μοιράζονται ήδη το ευρώ, με περισσότερες να έπονται. Το κοινό νόμισμα έχει βελτιώσει την εσωτερική αγορά της Ευρώπης και την ανθεκτικότητα των χωρών μελών της  στη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση, που ξεκίνησε το 2007. Αν είναι όμως να σταθεί όρθια, η νομισματική αυτή ένωση απαιτεί συγκλίνουσες κοινωνικές και οικονομικές πολιτικές. Οι πολιτικές αυτές οφείλουν να έχουν προσανατολισμό να δώσουν στην Ευρώπη τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στις δύο βασικές προκλήσεις του 21ου αιώνα: ευημερία και ποιότητα ζωής για όλους στον πλανήτη, σημερινές αλλά και μελλοντικές γενιές, με παράλληλη προσαρμογή του μοντέλου ανάπτυξης στα φυσικά όρια που θέτει ο πλανήτης μας.
Αυτό απαιτεί ένα Σύμφωνο που να αντιμετωπίζει συνεκτικά όλες τις  πτυχές της τωρινής οικονομικής κρίσης. Σαφώς, χρειαζόμαστε βιώσιμα δημόσια οικονομικά, αλλά αυτές καθαυτές οι δημόσιες δαπάνες δεν αποτελούν τη βαθύτερη αιτία της τρέχουσας κρίσης: το 2008, όλες οι χώρες μέλη της Ευρωζώνης παρενέβησαν για να διασώσουν τις τράπεζές μας. Με την κίνηση αυτή, ιδιωτικές οφειλές μετατράπηκαν σε δημόσιο χρέος. Ένα Σύμφωνο που παραβλέπει τη συγκεκριμένη αιτία της κρίσης είναι καταδικασμένο να αποτύχει και θα οδηγήσει σε ακόμα ένα γύρο διάσωσης τραπεζών.
Το όραμά μας λοιπόν για την οικονομική διακυβέρνηση στηρίζεται σε τέσσερις πυλώνες, αδιαχώριστους μεταξύ τους:
1. Μακροοικονομικός πυλώνας, μέσω του οποίου παρακολουθούνται βασικοί οικονομικοί, κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί δείκτες, ώστε να παρέχεται καθοδήγηση για τις μακροοικονομικές πολιτικές. Αυτοί θα πρέπει να περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, την εξέλιξη του ιδιωτικού χρέους και των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, τα ελλείμματα και τα πλεονάσματα τρεχουσών συναλλαγών, τη δυναμική της αγοράς εργασίας, αλλά και τις εισοδηματικές ανισότητες, την εξέλιξη και διανομή του καθαρού πλούτου, ή τις εισαγωγές μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων.
2. Βιώσιμα δημόσια οικονομικά: συνεχώς διογκούμενο δημόσιο χρέος, ιδίως όταν χρηματοδοτεί τρέχουσες δαπάνες, σημαίνει ότι δανειζόμαστε από τις μελλοντικές γενιές και κατά συνέπεια είναι ασυμβίβαστο με τη βιωσιμότητα. Χαλιναγώγηση όμως των ελλειμμάτων δε σημαίνει μόνο υπευθυνότητα στις δημόσιες δαπάνες, ΑΛΛΑ ΚΑΙ δίκαιη άντληση φορολογικών εσόδων, κάτι που απαιτεί ολοένα μεγαλύτερο συντονισμό σε επίπεδο ΕΕ και ευρωζώνης ώστε να είναι αποτελεσματική και αποδοτική. Η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών απαιτεί επίσης ένα ισχυρό Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, που να συνδυάζει τους ρόλους της χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης και της έκδοσης Ευρωομόλογων για την παροχή κοινής χρηματοδότησης μέρους του δημόσιου χρέους των χωρών μελών.
3. Κοινά χρηματοοικονομικά εργαλεία: Δεν υπάρχουν ιστορικά παραδείγματα επιτυχημένων νομισματικών ενώσεων χωρίς εύρωστο ομοσπονδιακό προϋπολογισμό. Ο τρέχον προϋπολογισμός της ΕΕ είναι διπλά προβληματικός, καθώς αντιπροσωπεύει μόλις 1% του ΑΕΠ της Ένωσης και εξαρτάται πλήρως από τις συνεισφορές των χωρών μελών. Χρειάζεται να αποκτήσει στήριξη από άμεσους, ιδίους πόρους και να  διευρυνθεί για να καταστήσει εφικτό τον αυξανόμενο ρόλο του σε πολιτικές όπως η περιφερειακή συνοχή και η έρευνα και καινοτομία. Επιπλέον,  χρησιμοποιώντας ειδικά ομόλογα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων πρέπει να είναι σε θέση να χρηματοδοτεί έργα «γενικού ενδιαφέροντος» όπως το πανευρωπαϊκό έξυπνο υπερδίκτυο ηλεκτρικού ρεύματος, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για να περάσει σε ανανεώσιμες πηγές ο ενεργειακός μας εφοδιασμός.
4. Υγιής χρηματοπιστωτικός τομέας: αυτός ο κλάδος αποτελεί αναντικατάστατο εργαλείο μετασχηματισμού, παραμένει όμως σημαντική πηγή συστημικού κινδύνου, λόγω της υπερβολικής του μόχλευσης και της συνεχούς του εξάρτησης από κερδοσκοπικά χρηματοοικονομικά προϊόντα   περιορισμένης ή και αρνητικής αξίας για την πραγματική οικονομία. Παρά τις σχετικές προσπάθειες που έχουν ξεκινήσει σε ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο, το μεγαλύτερο μέρος των απαιτούμενων αλλαγών βρίσκεται ακόμη μπροστά μας, ενώ είμαστε μάρτυρες μιας εντεινόμενης εκστρατείας πιέσεων του κλάδου για επιστροφή σε μια από τα ίδια, σαν να μην είχε υπάρξει κρίση.
Προς το παρόν η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κάνει επιμέρους βήματα και στους 4 αυτούς πυλώνες. Οι Ευρωπαίοι Πράσινοι παραμένουμε όμως ανήσυχοι για το τωρινό μείγμα παρεμβάσεων από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και ιδιαίτερα από το Συμβούλιο (τις «Συνόδους Κορυφής»), καθώς:
  • Εστιάζουν στενά στις δημόσιες δαπάνες παρά συνολικά στα ελλείμματα, θέτοντας στο στόχαστρο τα συστήματα κοινωνικής προστασίας και τις υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος, την ίδια ώρα που  σιωπηρά αφήνουν ανέγγιχτο το ζήτημα της φορολόγησης.
  • Στο μακροοικονομικό μέτωπο, εστιάζουν σχεδόν αποκλειστικά στις χώρες με ελλείμματα και στην ενίσχυση της ευελιξίας στην αγορά εργασίας, παραβλέποντας κεντρικά ζητήματα όπως το ιδιωτικό χρέος, τον υπερμοχλευμένο και υπερτροφικό χρηματοοικονομικό τομέα και την ισχυρή εξάρτηση από την εξωτερική ζήτηση.
  • Προστατεύουν  διαρκώς τα συμφέροντα των ιδιωτών ομολογιούχων σε βάρος των φορολογουμένων.
  • Οι χώρες μέλη ευνοούν μια διακυβερνητική βάση, αντί για την «κοινοτική μέθοδο» που διασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία.

Οι επιλογές αυτές αντανακλούν μια ιδεολογική προκατάληψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου, προκατάληψη που δε μπορούμε να αποδεχτούμε. Για να αποκατασταθεί η ισορροπία και να μετατραπούν οι προτάσεις της Επιτροπής και του Συμβουλίου σε βιώσιμο οικονομικό πακέτο διακυβέρνησης, οι Ευρωπαίοι Πράσινοι προτείνουν:
1. Ολοκληρωμένο Σύμφωνο Φορολογικής Σύγκλισης που θα περιλαμβάνει, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης:
α. Ευρωπαϊκό Φόρο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
β. Ευρωπαϊκή κλιματική/ενεργειακή συνεισφορά.
γ. Κοινή ενοποιημένη φορολογική βάση επιχειρήσεων που θα συνδέεται με ένα ελάχιστο καθαρό συντελεστή φορολογίας, ώστε να εξασφαλιστεί  δίκαιη συνεισφορά των επιχειρήσεων.
δ. «Συνθήκη φορολογικού αφοπλισμού» με την οποία τα κράτη μέλη θα αναλάβουν να καταργήσουν τους φορολογικούς παραδείσους που έχουν ενσωματωμένους στις εθνικές τους νομοθεσίες.
2. Ένα πιο φιλόδοξο προϋπολογισμό της ΕΕ, με χρηματοδότηση από ιδίους πόρους που θα προέρχονται από το Φόρο Χρηματοπιστωτικών Συναλλαγών  και την ενεργειακή / κλιματική συνεισφορά, επιτρέποντας τη μερική μείωση των σημερινών εισφορών από τις χώρες μέλη. Τον προϋπολογισμό θα  συμπληρώνουν στη συνέχεια ειδικά ομόλογα που θα χρηματοδοτούν έργα γενικού ενδιαφέροντος.
3. Εισαγωγή, στο μακροοικονομικό πυλώνα, κοινωνικών και περιβαλλοντικών δεικτών με οικονομική διάσταση, όπως οι εισοδηματικές ανισότητες, οι  εκπαιδευτικές δαπάνες, το οικολογικό αποτύπωμα ή η παραγωγικότητα των φυσικών πόρων.
4. Δημιουργία Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, με μόνιμο μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων και δυνατότητα έκδοσης ευρωομολόγων.
5. Υιοθέτηση συνολικού, εκτεταμένου και συντονισμένου σχεδίου δράσης με δύο κύριους στόχους: την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους στις χώρες μέλη που η κατάστασή του δε μπορεί να γίνει βιώσιμη με τα υφιστάμενα ή άλλα επιπρόσθετα διορθωτικά μέτρα, και ταυτόχρονα την αναδιάρθρωση και την απομόχλευση  του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα.
Προτείνουμε, τέλος, τη δημιουργία μιας διάσκεψης, κατά το πρότυπο της Σύμβασης της ΕΕ, από εκπροσώπους περιφερειακών, εθνικών και ευρωπαϊκών κοινοβουλίων, καθώς και κοινωνικών εταίρων και της Κοινωνίας των Πολιτών, που θα παρέχει συμβουλές στα όργανα της ΕΕ για  την περαιτέρω οικοδόμηση και υλοποίηση της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, ενισχύοντας έτσι τη δημοκρατική της βάση. Μια τέτοια διάσκεψη θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για ουσιαστικής σημασίας μεσοπρόθεσμες  αλλαγές της συνθήκης που θα προσφέρουν τη νομική βάση για μια πραγματικά Κοινή Οικονομική Πολιτική. Η τελευταία, περιλαμβανομένου του τομέα της φορολογίας, θα υπόκειται ολόκληρη στην κανονική νομοθετική διαδικασία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου