Του Γιάννη Παρασκευόπουλου,
Μέλους του Πανελλαδικού συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων
Μέλους του Πανελλαδικού συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων
ΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ, ΠΟΛΥ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΗΧΥ
Η προγραμματική συμφωνία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ και η πράσινη οπτική
Οι εκλογές της 17ης Ιουνίου έδωσαν την πρώτη κυβέρνηση συνεργασίας, από τη δεκαετία του ’50, χωρίς περιορισμένο χρονικό ορίζοντα. Μέχρι στιγμής η κριτική εστιάζει στις παραιτήσεις υπουργών και στην ουσιαστική απουσία ελληνικής παρέμβασης στην πρόσφατη κρίσιμη σύνοδο της Ε.Ε. και της ευρωζώνης. Παραδοσιακά άλλωστε ο επί της ουσίας δημόσιος διάλογος ξεκινούσε με τις προγραμματικές δηλώσεις και τη σχετική συζήτηση στη Βουλή. Για τις κυβερνήσεις όμως συνεργασίας εξίσου ουσιαστικό είναι και το πλαίσιο της προγραμματικής συμφωνίας με την οποία συγκροτούνται.
Η προγραμματική συμφωνία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ είναι σχεδιασμένη να καλλιεργήσει κλίμα θετικών προσδοκιών αλλά και περιορισμένων δεσμεύσεων: χαρακτηριστικό είναι ότι για κανέναν από τους στόχους δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα. Ως κείμενο παίρνει σαφείς αποστάσεις από τη προεκλογική ρητορεία της ΝΔ για «νόμο και τάξη», ενώ υπόσχεται επιμέρους αλλαγές στο Μνημόνιο, αναπτυξιακές και κοινωνικές πολιτικές, τομές σε πολιτικούς θεσμούς. Αντίθετα, γενικόλογες είναι οι αναφορές σε ζητήματα μετανάστευσης, ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής.
Για το Μνημόνιο και τη Δανειακή Σύμβαση, η συμφωνία εστιάζει κυρίως στο αίτημα για διετή παράταση στις προθεσμίες επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων και σε επί μέρους διορθώσεις με κυριότερη την αποκατάσταση των συλλογικών συμβάσεων στα πλαίσια της ευρωπαϊκής νομιμότητας. Τα βήματα αυτά είναι θετικά (τα είχαμε προτείνει μάλιστα και οι Οικολόγοι Πράσινοι http://www.ecogreens-gr.org/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=3336:10--------------&catid=1:press-releases), δυστυχώς όμως δεν αρκούν να καλύψουν ούτε τις άκρως επείγουσες απαιτήσεις:
- Παραμένει χωρίς αμφισβήτηση ο δημοσιονομικός κλοιός που απειλεί την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη, όπου καμιά χώρα δεν είχε ποτέ τα διαρκή πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του +4,5% που επιβάλλονται ως όρος στην Ελλάδα.
- Εκτός αναδιαπραγμάτευσης μένει και ο έλεγχος της «ευρωπαϊκής νομιμότητας» των μέτρων του Μνημονίου, ώστε να προσαρμοστούν τουλάχιστον στις επίσημες κοινωνικές και περιβαλλοντικές πολιτικές της Ε.Ε.
- Δείγμα γραφής πήραμε και στην πρόσφατη σύνοδο της Ε.Ε. όπου, στη διαπραγμάτευση για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών φαίνεται ότι δεν τέθηκε καν αίτημα να περιληφθούν και οι ελληνικές τράπεζες, ρύθμιση που θα μείωνε το δημόσιο χρέος της χώρας κατά 50 δις ευρώ (και είχε επίσης προταθεί από τους Οικολόγους Πράσινους ως στόχος επαναδιαπραγμάτευσης).
Στα μέτωπα της πραγματικής οικονομίας η αναφορά σε «Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης» αναγνωρίζει μια σημαντική ανάγκη, χωρίς όμως να δίνει διέξοδο. Ρητός προσανατολισμός παραμένει η έμφαση στις εξορύξεις με κάθε τίμημα, στην ολοκλήρωση των ιδιωτικών αυτοκινητοδρόμων με δημόσιο χρήμα, την «αξιοποίηση» δημόσιας γης με βίαιες αλλαγές χρήσης σε βάρος του περιβάλλοντος. Οι εκτενείς αναφορές στην ύπαιθρο, με υποσχέσεις για φθηνότερα φυτοφάρμακα και πετρέλαιο, ουσιαστικά κινούνται στον αντίποδα της αναγκαίας στροφής σε γεωργία χαμηλών εισροών με κορμό τη βιολογική γεωργία, και επιτείνουν την εξάρτηση των αγροτών από το αγροχημικό λόμπυ και την περιθωριοποίηση των ορεινών και ημιορεινών περιοχών. Απολύτως ουδέτερη (και γι΄ αυτό δυνητικά ανησυχητική) είναι και η αναφορά στην ενέργεια, όπου επείγει η απεξάρτηση από το πετρέλαιο και το λιγνίτη. Επιπλέον ανησυχίες δημιουργεί τέλος η υπουργοποίηση του κ. Στουρνάρα, από τους πιο ένθερμους εγχώριους εισηγητές του άγριου real estate και των προγραμμάτων τουριστικής κατοικίας στα πρότυπα εκείνων που κατέστρεψαν την ισπανική οικονομία.
Στα φορολογικά, η δημιουργία περιουσιολογίου και η κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων αποτελούν σαφώς θετικά βήματα. Τα υπόλοιπα όμως αποτελούν συρραφή σκόρπιων αποσπασματικών υποσχέσεων: λείπουν μέτρα ανταμοιβής των συνεπών φορολογουμένων (όπως σύνδεση των νόμιμων δηλωμένων εισοδημάτων με αφορολόγητο ποσό στη φορολογία περιουσιών), αλλά και αξιοποίησης της φορολογίας ως εργαλείου προσανατολισμού της οικονομίας και της κατανάλωσης. Ο στόχος για πάγιο φορολογικό σύστημα με ορίζοντα 10ετίας δε στερείται λογικής, οδηγεί όμως σε «αυτόματο πιλότο» περικοπών σε κάθε περίπτωση δημοσιονομικής αστοχίας.
Στα υπόλοιπα διαρθρωτικά ζητήματα, ανησυχητική είναι η απουσία κάθε διάκρισης ανάμεσα σε πραγματικά συλλογικά αγαθά και απλή κρατική ιδιοκτησία, διάκριση που θα έπρεπε να είχε καθοριστικό ρόλο στα θέματα των αποκρατικοποιήσεων. Προβληματική είναι και η συμφωνία για την υγεία, που θεωρείται απλώς ένα ακόμη πεδίο για εξοικονόμηση δαπανών, χωρίς δεσμεύσεις για επανεπένδυση των ποσών αυτών στην αναγκαία αναβάθμιση και επέκταση των υπηρεσιών για να καλύψουν και εκείνους που προσέφευγαν μέχρι τώρα σε ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας.
Στους πολιτικούς τέλος θεσμούς η προγραμματική συμφωνία περιλαμβάνει μικρά θετικά βήματα όπως τους αναδρομικούς ελέγχους Πόθεν Έσχες ή τον εξορθολογισμό ορισμένων βουλευτικών προνομίων. Για να μη μετατραπεί όμως η χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος σε γενικευμένη κρίση της δημοκρατίας, χρειάζονται πολύ τολμηρότερες αλλαγές, όπως αυτές που προτείνουμε στο www.goo.gl/7Efxh
Οι Οικολόγοι Πράσινοι δεν επενδύουμε στην αποτυχία της νέας κυβέρνησης. Είναι όμως σαφές ότι η προγραμματική συμφωνία των τριών κομμάτων βρίσκεται εκ των πραγμάτων πολύ κάτω από τον πήχυ που ορίζουν η κρισιμότητα της κατάστασης και οι επείγουσες απαιτήσεις των καιρών. Η υποταγή σε αδιέξοδες συνταγές και η απουσία πολιτικής βούλησης για επιλογές που να απαντούν ταυτόχρονα στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική όψη της κρίσης, κινδυνεύουν να συμπαρασύρουν τελικά και τα μικρά θετικά βήματα.
Γιάννης Παρασκευόπουλος
στέλεχος των Οικολόγων Πράσινων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου